تعیین اندازه دسته و زمان بندی تولید به طور همزمان با جریمه زودکرد/ دیرکرد

جهانی شدن اقتصاد سبب ایجاد بازارهای جدید برای همه صنایع و به دنبال آن افزایش فشار رقابت در این صحنه شده است. بنابراین تلاش و هدف عمده هر یک از شرکت ها، حرکت در جهت هرچه بهتر برآورده ساختن نیازهای مشتریان خود بدون صرف زمان زیاد جهت انتظار مشتریان می باشد. یکی از دیدگاه های مورد توجه در دهه اخیر در افزایش سطح خدمت به مشتری، تولید به موقع در سیستم های تولید سفارشی است. در یک سیستم تولید به موقع، تولید به نحوی هماهنگ می شود که نیازی به نگهداری موجودی نباشد و همچنین سفارشات به تاخیر نیفتند. در این تحقیق مسئله عمومی تعیین اندازه دسته و زمان بندی تولید با جریمه زودکرد/دیرکرد، همراه با زمان وهزینه آماده سازی وابسته به توالی مورد بررسی قرار گرفته است. n سفارش منتظر پردازش روی یک ماشین هستند، هر سفارش دارای موعد تحویل، هزینه دیرکرد و زودکرد که به صورت هزینه نگهداری در نظر گرفته شده است، می باشد. هر سفارش تنها یکبار در طول افق برنامه ریزی، در موعد تحویل یا در صورت داشتن تاخیر بلافاصله بعد از تکمیل سفارش تحویل داده می شود. یک مدل ریاضی برای مسئله مذکور با الگو برداری از مسئله فروشنده دوره گرد توسعه داده شده است. هدف این مدل کمینه سازی مجموع هزینه های آماده سازی وابسته به توالی، نگهداری و دیرکرد است. از آن جایی که مدل ریاضی ارائه شده برای حل مسئله در ابعاد بزرگ، به دلیل np-hard بودن مسئله، ناتوان است، در این تحقیق دو الگوریتم فراابتکاری جستجوی ممنوع وسیستم اجتماع مورچگان برای حل مسئله مذکور در ابعاد بزرگ ارائه شده است و کارائی آن ها در دسته مسائل مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان دادند که الگوریتم سیستم اجتماع مورچگان و جستجوی ممنوع از بین 333 مسئله مورد بررسی به ترتیب 196و 203 مسئله را به صورت بهینه حل نمودند. متوسط درصد خطای این دو روش به ترتیب برابر 76/1 و88/1 است. که این ها نشان دهنده کارائی الگوریتم ها هستند. از نظرمتوسط درصد خطا، از نظر آماری ارجحیتی بین دو روش وجود ندارد همچنین زمان حل روش جستجوی ممنوع کمتر از الگوریتم سیستم اجتماع مورچگان است.